Massagedrag ontspruit uit de verwachtingen, de reacties en de houdingen van individuen wiens gedrag besmettelijker lijkt te zijn dan het huidige Corona-virus zelf. Een individu beïnvloedt een omgeving, een omgeving beïnvloedt een gemeenschap en een gemeenschap beïnvloedt samenleving.

De gebeurtenissen van de laatste weken hebben de problematiek van collectief gedrag terug in ons naar boven gebracht en duidelijk aangetoond dat het gedrag van velen niet terug te brengen is naar de som van de individuele reacties en gedragingen. Er is iets meer fundamenteel en schijnbaar onbegrijpelijk bij het ontstaan van en de besmettelijkheid van een collectieve hysterie, want hoe kan je anders nuchter verklaren dat zo plots en massaal een stormloop op voedingswinkels ontstond? Terwijl toiletpapier ineens een goudwaarde leek te hebben en er niet eens sprake was van schaarste. Dit soort fenomenen wil ik in deze bijdrage analyseren en tips geven om je beheersing te behouden.
Massagedrag ontspruit uit de verwachtingen, de reacties en de houdingen van individuen wiens gedrag besmettelijker lijkt te zijn dan het huidige Corona-virus zelf. Een individu beïnvloedt een omgeving, een omgeving beïnvloedt een gemeenschap en een gemeenschap beïnvloedt samenleving.

TIP: JOUW KALMTE, BEHEERSING EN RUST IS EVEN AANSTEKELIJK ALS JOUW BEZORGDHEID, ANGST EN ONGERUSTHEID. WEES HET JUISTE VOORBEELD VOOR JE OMGEVING.
VERGEET NIET DAT HUMOR, BEWEGING EN DE JUISTE VOEDING JE IMMUNITEIT VERSTERKEN.

OMGAAN MET DE HYSTERIE VAN MASSAGEDRAG
VOORKOM PANIEK
Een eerste vereiste voor het juist en beheerst omgaan met de huidige dreiging, is het opvolgen van de adviezen en maatregelen die worden verstrekt door specialisten (virologen, vaccinologen, enz.).
TIP: VOLG HET NIEUWS. VOLG DE ADVIEZEN EN MAATREGELEN STRIKT OP. TOON BURGERZIN. STOP MET JE STOER TE GEDRAGEN DOOR DE MAATREGELEN AAN JE LAARS TE LAPPEN. BEELD JE IN HOE JOUW DISCIPLINE VAN VANDAAG MISSCHIEN MORGEN JE EIGEN FAMILIELEDEN KAN REDDEN.

TIP: ALS JE EEN GROEP, EEN VERENIGING, EEN BEDRIJF OF EEN ORGANISATIE LEIDT, ZORG ER DAN VOOR DAT JE ALS LEIDER IN BEELD BLIJF, TOON JE PROACTIEF ALS LEIDER EN BLIJF VOELBAAR AANWEZIG ALS EEN RICHTBAKEN VOOR DE LEDEN VAN JE GROEP.

Een ander belangrijk punt is het op gang brengen van een moraal van zowel zelfredzaamheid als onderlinge hulp onder de getroffenen van een gemeenschap. De mens is een kuddedier, waardoor angst zich heel snel kan verspreiden, als in een groep dieren die plots menen dat er een roofdier in de buurt is.  Maar kuddedieren hebben het ook in zich om de zwakkere leden van hun groep te ondersteunen en te helpen. Mensen halen vertrouwen en kracht uit het helpen van anderen want als je de zwakkere helpt, krijg je vaak zelf ook een gevoel van sterkte.

TIP: MANIFESTEER JE VRIJWILLIG OM DE ZWAKKEREN OF HULPBEHOEVENDEN TE HELPEN. DENK AAN DE EINDEJAARSACTIES ZOALS DE WARMSTE WEEK OF ANDERE GOEDE DOEL ACTIES: ZE ZIJN POPULAIR EN AANSTEKELIJK. ANDEREN HELPEN, WERKT AANSTEKELIJK EN ZAL ONS ALLEN HELPEN OM DE CRISIS TE BEDWINGEN EN ONZE VEERKRACHT TE BEHOUDEN.

In het ontstaan van paniek, zijn altijd meerdere fasen te onderscheiden: de voorbereidingsfase, de schokfase, de reactiefase en de langzame terugkeer van rust en kalmte.
Indien een dreiging onbekend én onzichtbaar is, dan is er altijd eerst een periode van geruchten en kwakkels nodig, plus een moment waarop het gevaar tastbaar en zichtbaar wordt, vooraleer er een algemene reactie komt. Dit is duidelijk zichtbaar in het zeer verschillende ritme waarop alle landen in Europa geëvolueerd zijn van schuchtere maatregelen tot drastische ingrepen om de opmars van het coronavirus in te dijken. Een officiële persconferentie kan dus het startschot voor de schokfase zijn.

TIP: KIJK NAAR DE TOEKOMST. DIE BLIK IS BESCHIKBAAR IN LANDEN DIE DIT VOOR ONS MEEMAAKTEN. ZIJ ZIJN INMIDDELS AAN HET OVEREIND KRUIPEN VAN DEZE CRISIS. ZE GINGEN ONS VOOR EN ZE BESTAAN NOG, ALLEEN KENDEN ZE VEEL ELLENDE. BESEF DAT JIJ DEZE ELLENDE NU MEE KAN HELPEN VOORKOMEN DOOR DE ADVIEZEN GOED OP TE VOLGEN.

Plots komt een gemeenschap hierdoor met een schok terecht in een andere realiteit, wat in ons land zichtbaar was op het ogenblik waarop de mensen in paniek naar de winkels vluchtten. Ze wilden zich bevoorraden ‘voor het te laat was’ en het meest zichtbare levensmiddel zet andere onmiddellijk tot kopieergedrag aan, onberedeneerd en wild: mensen moesten toiletpapier hebben…
De schokfase, ontstaat door de plotse duidelijke perceptie van een gevaar en leidt in vele gevallen tot een zeer snelle desorganisatie, zowel fysiek als psychisch.
In de reactiefase wordt dit gevaar plots opgenomen door de hele massa en als een lawine doorgegeven in de hele gemeenschap. Vooral de sociale media kunnen daarin een belangrijke rol spelen omdat ze allen voorzien van snelle, maar vaak ongecontroleerde informatie.

TIP: HELP ZELF MEE AAN DE CONTROLE VAN GERUCHTEN. ALS JE BERICHTEN OP SOCIALE MEDIA ZIET, VRAAG JE DAN EERST AF HOE NUTTIG HET IS OM ZE TE DELEN, ALS HET NIET OVER GECONTROLEERDE EN OFFICIËLE INFORMATIE GAAT.
IN DE EERSTE FASE WERDEN ALLE GRAPJES VEELVULDIG GEDEELD, MAAR BEDENK DAT ER EEN MOMENT ZAL KOMEN WAAROP DIT NIET MEER GEPAST ZAL ZIJN, NAARMATE ER MEER SLACHTOFFERS VALLEN EN DE HUMOR OF DE CORONA-CRISIS EEN ANDERE KLEUR ZAL KRIJGEN.

De rust zal maar pas terugkeren, als mensen hun gedrag zelf moe worden – omdat ze dit in alle hevigheid niet lang kunnen aanhouden – maar vooral als de helderheid terugkomt.

TIP: ZOEK NAAR MIDDELEN DIE JE MENTALE HYGIENE ONDERSTEUNEN: BLIJF IN BEWEGING, ZOEK DE NATUUR OP, MEDITEER, ONTSPAN JE VOLDOENDE EN EET GEZOND. WEES EEN TOONBEELD VAN ZELFKRACHT EN MENTALE WEERBAARHEID WANT… DAT IS BESMETTELIJK.

door Erik de Soir